“Data exchange” service offers individual users metadata transfer in several different formats. Citation formats are offered for transfers in texts as for the transfer into internet pages. Citation formats include permanent links that guarantee access to cited sources. For use are commonly structured metadata schemes : Dublin Core xml and ETUB-MS xml, local adaptation of international ETD-MS scheme intended for use in academic documents.
Export
Sindik, Damir
Nelinearna dinamička analiza disekvilibrijuma i haosa u agregatima raspoloživog dohotka, imetka i potrošnje u makroekonomiji Evropske Unije
2024
Autorstvo-Nekomercijalno-Bez prerade 3.0 Srbija (CC BY-NC-ND 3.0)
Academic metadata
Phd. theses
Društveno-humanističke nauke
doktor nauka - ekonomske nauke
Univerzitet Crne Gore
Ekonomski fakultet
Studijski program Ekonomija
Other Theses Metadata
Nonlinear dynamical analysis of disequilibrium and chaos in aggregates of disposable income, wealth, and consumption in EU macroeconomics
PDF/A (pages)
U doktorskoj disertaciji istražujemo inkrementalni naučni pristup analizi ekonomske dinamike. Ključna u ovom istraživanju je teorija disekvilibrijuma, koja predstavlja radikalno odstupanje od ustaljenih teorija opšte ekonomske ravnoteže. Prezentovani novi pristup, baziran je na teoriji disekvilibrijuma i donosi duboko inovativnu perspektivu za dublje
razumijevanje ekonomske dinamike. Srž teorije disekvilibrijuma ogleda se u njenom fokusiranju na ekvilibrijume koji se neprestano mijenjaju. Umijesto da se smatraju konstantnim tačkama, ekvilibrijumi se tretiraju kao funkcije vremena, što odražava stvarnost ekonomske dinamike. Navedeno je značajna promjena ustaljene ekonomske paradigme.
Međutim, ova nova teorija sa sobom nosi izazov u vidu konstantnog preračunavanja sistema jednačina modela. Predmetni sistemi predstavljaju kompleksne nelinearne diferencijalne jednačine prvog reda s parametrima koji se vremenom mijenjaju. Disertacija se upravo bavi pomenutim izazovom i istražuje načine na koje se navedeni sistemi mogu kreirati, analizirati
i sintetizovati u obliku naučnih zaključaka.
Jedna od ključnih inovacija ovog istraživanja jeste i pristup kreiranju pomenutih sistema, čak i kada imamo samo mali početni uzorak diskretnih podataka. Navedeno postižemo proširujući početni skup podataka putem diferencijabilnih funkcija, koje inherentno generišu beskonačan skup podataka. Pomenuti skup je od suštinskog značaja za dalje precizno definisanje sistema nelinearnih diferencijalnih jednačina prvog reda
(SNDJPR).
Kako bismo kreirali SNDJPR, koristimo se ekonometrijskim metodama, posebno
metodom najmanjih nelinearnih kvadrata (NNK). Kada su modeli uspiješno formirani, prelazimo na analizu primijenom metoda matematičke ekonomije. Fokusiramo se na primijenjenu nelinearnu dinamičku analizu (NDA), koja se pokazala kao izuzetno moćan alat za dublje razumijevanje ekonomske dinamike u okvirima teorije disekvilibrijuma.
Disertacija takođe uvodi inovativan pristup grafičkom riješavanju SNDJPR, što omogućava definisanje toka sistema i istraživanje različitih ekonomskih scenarija bez potrebe za ponovnim evaluiranjem sistema. Navedeni aspekt istraživanja naglašava važnost „inercije” odnosno „lijepljivosti” varijabli sistema, što ima značajan uticaj na analizu makroekonomske stvarnosti u okviru Evropske unije (EU). Predmetni inovativni pristup implementira se putem specijalizovanih MATLAB aplikacija, poput Pplane za analizu 2D
sistema u ravni i MATCONT za analizu 3D sistema u prostoru. Praktična primijena softverskih alata, uzimajući u obzir različite dimenzije analize, dodatno povećava korisnost metodologije za teorijske i empirijske naučne istraživače. Važno je napomenuti da prezentovani pristup nije ograničen samo na ekonomske analize. Kao što se koriste vremenske mape ili karte za praćenje atmosferskih promjena (vremenskih prilika), prezentovana metodologija može se primijeniti na različite oblasti, npr. uključujući analizu parametara nuklearnih reaktora, bioloških procesa rada srca, tako i makroekonomske analize.
Nadalje, prezentovani pristup je prilagođen specifičnostima makroekonomije EU, što dodatno unaprijeđuje razumijevanje i analizu ove ključne ekonomske oblasti. Disertacija zaista predstavlja inkrementalni korak naprijed u ekonomskoj analizi, pružajući istraživačima i donosiocima odluka moćan alat za bolje razumijevanje i modeliranje ekonomske dinamike, kao i za razvoj efikasnih makroekonomskih politika u monetarnom i fiskalnom domenu.
Dodatno, predstavljanje korišćenja softverskih alata, poput MATLAB-a i njegovih specijalizovanih aplikacija Pplane i MATCONT, dodaje izuzetno praktičnu dimenziju disertaciji, čineći je relevantnim metodološkim osnovom za dalja empirijska istraživanja i analize.
In the doctoral dissertation, we explore an incremental scientific approach to the analysis of economic dynamics. Central to this research is the theory of disequilibrium, which represents a radical departure from established theories of general equilibrium. The presented new approach is based on the theory of disequilibrium and brings a deeply innovative perspective for a deeper understanding of economic dynamics. The core of disequilibrium theory is reflected in its focus on equilibria that are constantly changing. Rather than being considered as fixed points, equilibria are treated as functions of time, reflecting the reality of economic dynamics. This is a significant change in the established economic paradigm.
However, this new theory brings with it the challenge of constantly recalculating the system of model equations. The systems in question represent complex nonlinear differential
equations of the first order with parameters that change over time. The dissertation deals with the mentioned challenge and explores the ways in which the mentioned systems can be created, analyzed and synthesized in the form of scientific conclusions.
One of the key innovations of this research is the approach to creating the mentioned systems, even when we only have a small initial sample of discrete data. We achieve the above by expanding the initial data set through differentiable functions, which inherently generate an infinite data set. The mentioned set is of essential importance for the further
precise definition of the System of Nonlinear Ordinary Differential Equations (SNODE).
To create the SNODE, we use econometric methods, especially the Nonlinear Least Squares (NLLS) method. When the models have been successfully formed, we move on to the analysis using the methods of mathematical economics. We focus on applied Nonlinear Dynamic Analysis (NDA), which has proven to be an extremely powerful tool for a deeper understanding of economic dynamics within the framework of disequilibrium theory.
The dissertation also introduces an innovative approach to the graphical solution of SNODE, which allows defining the flow of the system and exploring different economic
scenarios without the need to re-evaluate the system. The aspect of the research emphasizes the importance of “inertia” or “stickiness” of system variables, which has a significant impact on the analysis of macroeconomic reality within the European Union (EU). The subject innovative approach is implemented through specialized MATLAB applications, such as Pplane for the analysis of 2D systems in the plane and MATCONT for the analysis of 3D
systems in space. The practical application of software tools, considering different dimensions of analysis, further increases the usefulness of the methodology for theoretical
and empirical scientific researchers. It is important to note that the presented approach is not limited to economic analyses. Just as weather maps or maps are used to monitor atmospheric changes (weather conditions), the presented methodology can be applied to different areas,
e.g., including analysis of parameters of nuclear reactors, biological processes of the heart, as well as macroeconomic analysis.
Furthermore, the presented approach is adapted to the specifics of the EU macroeconomics, which further improves the understanding and analysis of this key economic area. The dissertation truly represents a incremental step forward in economic analysis, providing researchers and decision makers with a powerful tool for better understanding and modeling of economic dynamics, as well as for the development of effective macroeconomic policies in the monetary and fiscal domain. Additionally, the
presentation of the use of software tools, such as MATLAB and its specialized applications Pplane and MATCONT, adds an extremely practical dimension to the dissertation, making
it a relevant methodological basis for further empirical research and analysis.
teorija disekvilibrijuma, metoda nelinearnih najmanjih kvadrata, nelinearna
dinamička analiza, teorija inverznog modeliranja, vještačka inteligencija, neuralne mreže
Serbian
U doktorskoj disertaciji istražujemo inkrementalni naučni pristup analizi ekonomske dinamike. Ključna u ovom istraživanju je teorija disekvilibrijuma, koja predstavlja radikalno odstupanje od ustaljenih teorija opšte ekonomske ravnoteže. Prezentovani novi pristup, baziran je na teoriji disekvilibrijuma i donosi duboko inovativnu perspektivu za dublje
razumijevanje ekonomske dinamike. Srž teorije disekvilibrijuma ogleda se u njenom fokusiranju na ekvilibrijume koji se neprestano mijenjaju. Umijesto da se smatraju konstantnim tačkama, ekvilibrijumi se tretiraju kao funkcije vremena, što odražava stvarnost ekonomske dinamike. Navedeno je značajna promjena ustaljene ekonomske paradigme.
Međutim, ova nova teorija sa sobom nosi izazov u vidu konstantnog preračunavanja sistema jednačina modela. Predmetni sistemi predstavljaju kompleksne nelinearne diferencijalne jednačine prvog reda s parametrima koji se vremenom mijenjaju. Disertacija se upravo bavi pomenutim izazovom i istražuje načine na koje se navedeni sistemi mogu kreirati, analizirati
i sintetizovati u obliku naučnih zaključaka.
Jedna od ključnih inovacija ovog istraživanja jeste i pristup kreiranju pomenutih sistema, čak i kada imamo samo mali početni uzorak diskretnih podataka. Navedeno postižemo proširujući početni skup podataka putem diferencijabilnih funkcija, koje inherentno generišu beskonačan skup podataka. Pomenuti skup je od suštinskog značaja za dalje precizno definisanje sistema nelinearnih diferencijalnih jednačina prvog reda
(SNDJPR).
Kako bismo kreirali SNDJPR, koristimo se ekonometrijskim metodama, posebno
metodom najmanjih nelinearnih kvadrata (NNK). Kada su modeli uspiješno formirani, prelazimo na analizu primijenom metoda matematičke ekonomije. Fokusiramo se na primijenjenu nelinearnu dinamičku analizu (NDA), koja se pokazala kao izuzetno moćan alat za dublje razumijevanje ekonomske dinamike u okvirima teorije disekvilibrijuma.
Disertacija takođe uvodi inovativan pristup grafičkom riješavanju SNDJPR, što omogućava definisanje toka sistema i istraživanje različitih ekonomskih scenarija bez potrebe za ponovnim evaluiranjem sistema. Navedeni aspekt istraživanja naglašava važnost „inercije” odnosno „lijepljivosti” varijabli sistema, što ima značajan uticaj na analizu makroekonomske stvarnosti u okviru Evropske unije (EU). Predmetni inovativni pristup implementira se putem specijalizovanih MATLAB aplikacija, poput Pplane za analizu 2D
sistema u ravni i MATCONT za analizu 3D sistema u prostoru. Praktična primijena softverskih alata, uzimajući u obzir različite dimenzije analize, dodatno povećava korisnost metodologije za teorijske i empirijske naučne istraživače. Važno je napomenuti da prezentovani pristup nije ograničen samo na ekonomske analize. Kao što se koriste vremenske mape ili karte za praćenje atmosferskih promjena (vremenskih prilika), prezentovana metodologija može se primijeniti na različite oblasti, npr. uključujući analizu parametara nuklearnih reaktora, bioloških procesa rada srca, tako i makroekonomske analize.
Nadalje, prezentovani pristup je prilagođen specifičnostima makroekonomije EU, što dodatno unaprijeđuje razumijevanje i analizu ove ključne ekonomske oblasti. Disertacija zaista predstavlja inkrementalni korak naprijed u ekonomskoj analizi, pružajući istraživačima i donosiocima odluka moćan alat za bolje razumijevanje i modeliranje ekonomske dinamike, kao i za razvoj efikasnih makroekonomskih politika u monetarnom i fiskalnom domenu.
Dodatno, predstavljanje korišćenja softverskih alata, poput MATLAB-a i njegovih specijalizovanih aplikacija Pplane i MATCONT, dodaje izuzetno praktičnu dimenziju disertaciji, čineći je relevantnim metodološkim osnovom za dalja empirijska istraživanja i analize.
