“Data exchange” service offers individual users metadata transfer in several different formats. Citation formats are offered for transfers in texts as for the transfer into internet pages. Citation formats include permanent links that guarantee access to cited sources. For use are commonly structured metadata schemes : Dublin Core xml and ETUB-MS xml, local adaptation of international ETD-MS scheme intended for use in academic documents.
Autorstvo-Nekomercijalno 3.0 Srbija (CC BY-NC 3.0)
Academic metadata
Phd. theses
Društveno-humanističke nauke
doktor nauka - filozofija
Univerzitet Crne Gore
Filozofski fakultet
Studijski program Filozofija
Other Theses Metadata
Philosophy of Danko Grlić
[S. Kavarić Mandić]
PDF/A (201 list)
Veljak, Lino (mentor)
Laušević, Savo, 1953- (član komisije)
Alić, Sead (član komisije)
U ovom doktorskom radu tematizira se filozofska pozicija Danka Grlića, jugoslovenskog filozofa i jednog od utemeljivača praxis filozofske škole, najvažnije intelektualne i antidogmatske skupine koja je prevashodno djelovala kroz časopis Praxis i Korčulansku ljetnu školu, ali i pojedinačni angažman njenih vodećih predstavnika. Budući inspirisan Marxom, koliko i njemu naizgled suprostavljenim Nietzscheom, Grlić uspostavlja filozofiju stalne borbe za stvaralačkog čovjeka, koji se prateći isključivo humanistički impuls razvija kroz kritiku svega što se suprostavlja istinski ljudskom. Posrijedi je prevrednovanje čovjeka kome se na temelju kritike dogmatizma omogućava da postane krucijalni akter jednog novog društva koje se može uspostaviti samo ukoliko je njegov kriterijum slo bodan čovjek, potentan da propituje i stvara. Analizom sadržaja njegovih djela, komparativnim i istorijskim metodom, rad ispit uje najvažnije aspekte Grlićeve kritike dogmatizma, odnos između dogmatizma i marksizma, aktualnost Marxa, te prirodu i ulogu estetike. Filozofski doprinos Danka Grlića istražuje se prvenstveno kroz analizu konteksta u kojem je stvarao, dakle kroz bliži prikaz djelovanja i značaja praxisa. Dužna pažnja posvećena je i njegovom životu, jer biografski podaci umnogome približavaju autorovu misaonu poziciju, te dodatno osvjetljavaju njegov filozofski angažman. U svojoj četvorotomnoj Estetici, koja se u radu pomno obrađuje, Grlić ispituje razvoj i aspekte odnošenja spram umjetnosti od antike do danas, čime ne pruža samo istorijski uvid, nego ispituje disciplinarni razvoj estetike i proglašava njenu smrt. To nije samo odumiranje discipline, nego Grlićev pokušaj da ukaže na to koliko je pogrešno ograničavati jednu oblast normativnim zahtjevima i ujedno apostrofira važnost autentičnosti i borbu za čovjeka sposobnog da se odupre spolja nametnutim regulama. U doba hiperprodukcije svega, u kojem tržište više nego ikad nameće potrebe i degradira čovjeka na uskointeresno djelovanje, čini se značajnim osvrnuti se na filozofska stajališta koja nedvosmisleno i dosljedno ukazuju na mogućnost ne samo stvaralačkog otpora nego i perspektivu nastajanja drugačijeg čovjeka. Kad je proces duhumanizacije najintenzivniji, nužno je permanentno mu se odupirati. A najubojitiji otpor je stvaralački čovjek - Grlićev contra dogmaticos.
This doctoral thesis deals with the philosophical position of Danko Grlić, Yugoslav philosopher and one of the founders of the Praxis Philosophical School, the most important intellectual and anti-dogmatic group that primarily operated through the Praxis magazine and the Korčula Summer School, but also through individual engagement of its leading representatives. Inspired by Marx, as much as by seemingly opposed Nietzsche, Grlić establishes a philosophy of constant struggle for the creative man, who, following an exclusively humanistic impulse, develops through a critique of everything that opposes the truly human. It is a revaluation of a man who, based on the critique of dogmatism, is enabled to become a crucial actor in a new society that can only be established if his criterion is a free man, potent to question and create. By analyzing the content of his works, by comparative and historical methods, the paper examines the most important aspects of Grlić's critique of dogmatism, the relationship between dogmatism and Marxism, the relevance of Marx, and the nature and role of aesthetics. Danko Grlić's philosophical contribution is researched primarily through the analysis of the context in which he created, therefore through a closer overview of the workings and significance of praxis. Special attention was paid to his life, because biographical data greatly approximate the author's thinking position, and further illuminate his philosophical engagement. In his four-volume Aesthetics, which is carefully treated in the paper, Grlić examines the development and aspects of attitudes towards art from antiquity to the present day, which not only provides historical insight, but also examines the disciplinary development of aesthetics and proclaims its death. This is not just the demise of discipline, but Grlić's attempt to point out how wrong it is to limit one area to normative requirements and at the same time emphasize the importance of authenticity and the struggle for a man capable of resisting externally imposed rules. In an age of hyperproduction of everything, in which the market more than ever imposes needs and degrades man to narrow- minded action, it seems important to look at philosophical views that unequivocally and consistently point to the possibility of not only creative resistance but also the prospect of a different man. When the process of humanization is most intense, it is necessary to permanently resist it. And the strongest resistance is the creative man - Grlić's contra dogmaticos.
U ovom doktorskom radu tematizira se filozofska pozicija Danka Grlića, jugoslovenskog filozofa i jednog od utemeljivača praxis filozofske škole, najvažnije intelektualne i antidogmatske skupine koja je prevashodno djelovala kroz časopis Praxis i Korčulansku ljetnu školu, ali i pojedinačni angažman njenih vodećih predstavnika. Budući inspirisan Marxom, koliko i njemu naizgled suprostavljenim Nietzscheom, Grlić uspostavlja filozofiju stalne borbe za stvaralačkog čovjeka, koji se prateći isključivo humanistički impuls razvija kroz kritiku svega što se suprostavlja istinski ljudskom. Posrijedi je prevrednovanje čovjeka kome se na temelju kritike dogmatizma omogućava da postane krucijalni akter jednog novog društva koje se može uspostaviti samo ukoliko je njegov kriterijum slo bodan čovjek, potentan da propituje i stvara. Analizom sadržaja njegovih djela, komparativnim i istorijskim metodom, rad ispit uje najvažnije aspekte Grlićeve kritike dogmatizma, odnos između dogmatizma i marksizma, aktualnost Marxa, te prirodu i ulogu estetike. Filozofski doprinos Danka Grlića istražuje se prvenstveno kroz analizu konteksta u kojem je stvarao, dakle kroz bliži prikaz djelovanja i značaja praxisa. Dužna pažnja posvećena je i njegovom životu, jer biografski podaci umnogome približavaju autorovu misaonu poziciju, te dodatno osvjetljavaju njegov filozofski angažman. U svojoj četvorotomnoj Estetici, koja se u radu pomno obrađuje, Grlić ispituje razvoj i aspekte odnošenja spram umjetnosti od antike do danas, čime ne pruža samo istorijski uvid, nego ispituje disciplinarni razvoj estetike i proglašava njenu smrt. To nije samo odumiranje discipline, nego Grlićev pokušaj da ukaže na to koliko je pogrešno ograničavati jednu oblast normativnim zahtjevima i ujedno apostrofira važnost autentičnosti i borbu za čovjeka sposobnog da se odupre spolja nametnutim regulama. U doba hiperprodukcije svega, u kojem tržište više nego ikad nameće potrebe i degradira čovjeka na uskointeresno djelovanje, čini se značajnim osvrnuti se na filozofska stajališta koja nedvosmisleno i dosljedno ukazuju na mogućnost ne samo stvaralačkog otpora nego i perspektivu nastajanja drugačijeg čovjeka. Kad je proces duhumanizacije najintenzivniji, nužno je permanentno mu se odupirati. A najubojitiji otpor je stvaralački čovjek - Grlićev contra dogmaticos.